Białka podstawowy budulec każdego organizmu

Każdy w swoim życiu słyszał o białkach, które budują nasz organizm. Uczymy się o nich praktycznie na każdym etapie edukacji szkolnej. Jednak czy ta wiedza została z nami w dorosłym życiu? Niektórzy mogę odpowiedzieć na to pytanie twierdząco, zaś inni, zaprzeczą i przyznają się do tego, że szkolna wiedza gdzieś uciekła. Niezależnie od tego jak brzmi Twoja odpowiedź, w tym artykule poznasz odpowiedzi na pytania co to są białka oraz jakie są ich właściwości.

Co to są białka?

Białka oraz woda to podstawowe składniki, które wchodzą w skład organizmu człowieka. Zbudowane są głównie z atomów węgla, tlenu, azotu oraz wodoru i tworzą związki wielkocząsteczkowe. Budują one wszystkie organizmy i dostarczane są do niego wraz z pożywieniem. Jednak pełnią nie tylko funkcję budulcową, ponieważ wchodzą również w skład wielu hormonów, które odpowiedzialne są za przeprowadzanie różnego rodzaju procesów zachodzących wewnątrz organizmów. Głównym źródłem białek są jajka, mięso, nabiał czy rośliny strączkowe takie jak soja, fasola i soczewica.

Właściwości i funkcje białek

Właściwości białka jest wiele. Tutaj poznasz najważniejsze z nich:

• białka ulegają procesowi denaturacji, to znaczy ścinania. Proces ten powoduje, że białko traci swoją aktywność biologiczną, możemy obserwować to podczas smażenia lub gotowania jajka kurzego;
• dobrze rozpuszczają się w wodzie, wyjątkiem jest na przykład kolagen, elastyna czy miozyna;
• w rozcieńczonych zasadach i kwasach rozpuszczają się niektóre białka;
• ulegają procesowi wysalania, który, w przeciwieństwie do denaturacji, jest procesem odwracalnym;
• posiadają zdolność wiązania cząsteczek wody; nawet suche biało zawiera wodę;
• jako białka receptorowe biorą udział w przekazywaniu impulsów nerwowych;
• są również przeciwciałami ochronnymi;
• katalizują wiele przemian w układach biologicznych.

Podział białek w organizmie

Możemy podzielić się na białka proste (składające się tylko z aminokwasów) oraz biała złożone. Do tych pierwszych zaliczamy na przykład keratyny, globuliny oraz miozynę i aktynę. Z białek złożonych wyróżniamy między innymi glikoproteiny czy lipoproteiny.

Białka mają również wiele ważnych funkcji w procesie życiowym.

• kontrolują wzrost;
• są odpowiedzialne za skurcze mięśni;
• wytwarzają oraz przekazują impulsy nerwowe;
• pełnią funkcję budulcową;
• biorą udział w procesach biochemicznych.

Niedobór białka w organizmie

Jak już wiadomo, białka pełnią bardzo ważną rolę w naszych organizmach. Musimy dostarczać je w odpowiedniej ilość, ponieważ w innym wypadku dojdzie do niedoboru tego istotnego składnika, skutkującym pogorszeniem się zdrowia. Głównym powodem niedoboru białka jest długotrwałe głodzenie się, występujące najczęściej u młodych osób. Może się pojawiać również przy częstych urazach lub stanach zapalnych. Objawami przy niedoborze białka mogą być:

• zaburzenia pracy układu pokarmowego;
• zmniejszenie masy ciała;
• problemy z układem krążenia;
• spadek masy mięśniowej;
• infekcje układu oddechowego;
• niedokrwistość;
• nagły spadek odporności.

Mogą wystąpić również bóle mięśni i stawów, osłabienie kondycji włosów, skóry i paznokci, spadek ciśnienia czy wystąpienie anemii. Osobami narażonymi na jego niedobór są również wegetarianie czy weganie, czyli grupa, która nie spożywa mięsa zwierzęcego (doskonałego źródła białka).

Aby uniknąć niedoboru tak ważnego elementu jak białko, należy spożywać odpowiednią zbilansowaną dietę. Oprócz wspomnianego już mięsa pierwiastek ten można dostarczy do organizmu również poprzez spożywanie brokułów, mleka sojowego, orzechów, soi czy warzyw strączkowych.