Wyjazdy do miejsc pamięci po dawnych obozach koncentracyjnych i zagłady stanowią istotne uzupełnienie tradycyjnego procesu edukacyjnego prowadzonego w szkołach. To także miejsca, gdzie na własne oczy można zobaczyć i zrozumieć tragedię ofiar narodowego socjalizmu. Dzięki pobytowi w miejscu pamięci kształtuje się postawy obywatelskie młodych ludzi, budzi w nich empatie i szacunek dla odmienności. Nie wiele osób zdaje sobie jednak sprawę, że z tego typu edukacji wykluczone są pewne grupy osób.

 

Do miejsc pamięci upamiętniających ofiary narodowego socjalizmu rzadko można dostać się bez schodów. Teksty na ekspozycjach nie zawsze są napisane językiem zrozumiałym dla wszystkich, a czarno-białe zdjęcia często w złej rozdzielczości nieszczególnie bogate są w kontrasty. Opisy eksponatów, wystawy czy przewodniki napisane w alfabecie Braille’a czy języku migowym są raczej wyjątkami potwierdzającymi smutną regułę. W praktyce oznacza, że w większość miejsc pamięci nie spełnia wymogów w świetle Konwencji Narodów Zjednoczonych o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami w zakresie inkluzywnego uczestnictwa. Zgodnie z tym dokumentem,  za osobę z niepełnosprawnościami uznaje się wszystkich ludzi, którzy mają trwałe upośledzenie fizyczne, umysłowe, intelektualne lub sensoryczne uniemożliwiające im uczestnictwo w życiu społecznym na równych zasadach. Dla większości z nich wycieczki do miejsc pamięci i pełen odbiór tej szczególnej formy edukacji obywatelsko-historycznej jest niemożliwy. 

 

Wspólny polsko-niemiecki projekt „Pamięć włączająca” ma na celu systemową identyfikację potrzeb osób z niepełnosprawnościami oraz zwrócenie uwagi na ich punkt widzenia. Punktem wyjścia do rozważań będzie przykład Muzeum Stutthof w Sztutowie. Dzięki współpracy osób z różnych środowisk, wymianie doświadczeń i fachowej wiedzy zostaną opracowane wytyczne, które sprawią, że miejsca pamięci i edukacji w Niemczech oraz Polsce staną się bardziej dostępne dla osób z niepełnosprawnościami. 

Uczestnicy projektu otrzymają informacje o najnowszych zdobyczach w zakresie edukacji włączającej oraz poznają dobre praktyki stosowane w Polsce, Niemczech oraz innych krajach. Opracowane w trakcie projektu narzędzia zostaną wykorzystane podczas wizyty 25 młodych ludzi z niepełnosprawnościami w Muzeum Stutthof w Sztutowie. Projekt zakończy prezentacja jego wyników. 

Już dziś zapraszamy Państwa: rodziców osób z niepełnosprawnościami, specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, nauczycieli, edukatorów oraz studentów do udziału w naszym projekcie. Podzielony on został na 8 modułów: 

• Moduł 1 (7 marca 2023 r.): Konferencja otwierająca projekt. Spotkanie z profesjonalistami w dziedzinie edukacji w miejscach pamięci, edukacji historycznej i obywatelskiej, edukacji włączającej z Polski, Niemiec i Holandii.

 

• Moduł 2 (marzec 2023 r.): Spotkania online przedstawiające nowe podejścia do edukacji włączającej w miejscach pamięci – przykłady z różnych krajów. 

 

• Moduł 3 (kwiecień 2023 r.): Spotkanie online, na którym zaprezentowane zostaną najlepsze praktyki w zakresie inkluzywnej kultury pamięci. 

 

• Moduł 4 (kwiecień 2023): Spotkanie online poświęcony zostanie przedstawieniu najważniejszych projektów związanych z edukacją historyczną i kulturą pamięci, które uwzględniają potrzeby osób z niepełnosprawnościami. Będzie to przygotowanie do planowanej na kwiecień konferencji „Future Search” w Muzeum Stutthof w Sztutowie. 

 

• Moduł 5 ( kwiecień 2023): 3 dniowa konferencja w Muzeum Stutthof w Sztutowie „Future Search”. W trakcie jej trwania zadaniem uczestników będzie wypracowanie propozycji narzędzi, wskazówek mających na celu mających przyczynić się do podniesienia jakości zwiedzania i edukacji przez osoby ze specjalnymi potrzebami. W konferencji weźmie udział 80 osób z trzech krajów. 

 

• Moduł 6: Warsztat metodyczny dla 25-30 osób, którego zadaniem będzie opracowanie narzędzi do edukacji włączającej na podstawie wytycznych z konferencji „Future Search”. 

 

• Moduł 7: Wizyta w Muzeum Stutthof 25 młodych osób z niepełnosprawnościami, którzy ocenią przydatność wypracowanych zestawów metodycznych i rozwiązań. Wyniki wizyty zostaną wykorzystane, jako baza dla innych instytucji i organizacji chcących działań na rzecz edukacji historycznej wśród osób z niepełnosprawnościami. 

 

• Moduł 8: Konferencja podsumowująca projekt, na której zaprezentowane zostaną wyniki projektu. 

 

Osoby chętne do udziału w projekcie, przede wszystkim: nauczycieli szkół specjalnych, nauczycieli przedmiotów humanistycznych, pedagogów szkolnych,  studentów przedmiotów humanistycznych oraz rodziców dzieci z niepełnosprawnościami z Polski, Niemiec, Holandii  zapraszamy do wypełnienia formularza zgłoszenia (dostępny tutaj) udziału w projekcie. Znajomość języków obcych nie jest obligatoryjna. 

Projekt „Pamięć włączająca” realizowany jest przez Internationales Bildungs- und Begegnugswerk gGmbh w Dortmundzie, Stowarzyszenie Schwarzenberg w Berlinie oraz Muzeum Stutthof w Sztutowie w ramach programu Unii Europejskiej „Citizens, Equality, Rights and Values.  

 

Muzeum Stutthoff